یکی از کارهایی که در تمام معاملات انجام می شود، پرداخت پول است. بنابراین افراد برای معاملات ملکی باید ثمن (پول) آن را هم پرداخت نمایند. معاملات ملکی دارای پیچیدگی هایی می باشد که لازم است از آن ها آگاه باشید تا بعدها با مشکلات روبه رو نشوید. روش های ناامن برای پرداخت پول در معاملات برای شما دردسر ایجاد می کند.
در قدیم، معاملات ملکی یا از طریق چک یا به شکل نقدی صورت می گرفت، اما امروزه به دلیل تورم و پایین آمدن ارزش پول و امکان کلاهبرداری، این نوع پرداخت ها منسوخ شده است. البته امروزه قوانین چک هم تغییر کرده است که می توانید در مقاله تغییر جدید قانون چک آن را مطالعه کنید
ثمن معامله چیست؟
هر ملکی، دارای ارزش مالی است که بر اساس آن تعریف می شود و به آن، ثمن معامله می گویند. در واقع، همان مبلغی است که طرفین با یکدیگر توافق می کنند. ثمن معامله برابر با مقدار ارزش مال مورد معامله محاسبه می شود.
مبایعه نامه چیست؟
مبایعه نامه یک سند عادی است که در آن ارزش ملک و رابطه ی خریدار و فروشنده در آن ذکر شده است و طرفین تمام تعهداتی که در قرارداد ذکر شده است را نسبت به یکدیگر انجام می دهند.
برای درک بهتر مطلب، ابتدا مبایعه نامه و قولنامه را مختصر توضیح می دهیم. برای آگاهی بیشتر تفاوت مبایعه نامه و قولنامه را مطالعه کنید.
پرداخت ثمن معامله چگونه انجام می شود؟
هنگامی که ملکی خرید و فروش می شود و قراردادی بین طرفین شکل می گیرد، تعهداتی برای طرفین ایجاد می کند. خریدار موظف است، مبلغ مال مورد معامله را پرداخت نماید. اما ممکن است طرفین، شرایط خاصی را برای پرداخت پول تعیین کنند. مثلا خرید و فروش به صورت اقساطی انجام شود، که چک هم به عنوان ثمن معامله پرداخت می شود. در این شرایط، فروشنده موظف است تا تاریخ وصول چک صبر نماید. به همین دلیل نحوه پرداخت پول به شکل نقدی، اقساطی یا مؤجل می باشد.
روش پرداخت در معاملات مربوط به رهن و اجاره
در رهن و اجاره اینگونه است که افراد، ابتدا خانه ی مورد نظر را انتخاب می کنند و بعد از بازدید، اگر خانه را پسند کردند، به مشاور املاک مراجعه و مبلغی را به عنوان بیعانه به مشاور املاک می دهند. مبلغ بیعانه، معمولا به نظر دو طرف بستگی دارد. مابقی پول هم بعد از انجام معامله و دریافت کلید پرداخت می شود. سپس مبایعه نامه ای تنظیم می کنند و بقیه مراحل پرداخت طبق آن مبایعه نامه انجام می شود. برای تنظیم مبایعه نامه در دفاتر املاک باید سندهای هویتی مانند: شناسنامه یا کارت ملی را به همراه داشته باشید.
مراحل پرداخت در خرید و فروش املاک
مراحل اولیه پرداخت در خرید و فروش ملک، مانند: اجاره و رهن انجام می شود. بعد از انتخاب نهایی خانه، به یکی از دفاتر املاک مراجعه و مبایعه نامه ای طبق توافق طرفین تنظیم می شود و طبق توافق، 20 در صد از مبلغ کل به شکل چک عادی یا دستگاه کارتخوان یا روش های دیگر به صاحب خانه پرداخت می شود.
در مرحله بعد، پرداخت زمانی انجام می شود که بعد از آنکه خریدار کلید را دریافت کرد، دو دانگ دیگر از مبلغ کل ملک را پرداخت کند. در مرحله نهایی، پرداخت اینگونه انجام می شود که زمان تحویل خانه، خریدار باقی مبلغ را در دفتر اسناد رسمی به صاحب ملک پرداخت می کند.
روش های پرداخت پول در معاملات ملکی
به صورت نقدی
برخی افراد ترجیح می دهند، پول را به صورت نقدی پرداخت نمایند. در روش های نقدی، خریدار وظیفه دارد در تاریخ معین شده در مبایعه نامه به پرداخت مبلغ مورد نظر اقدام کند، و اگر در تاریخ تعیین شده پول پرداخت نکند، فروشنده حق فسخ قرارداد را دارد.
چک عادی
چون هزینه ی برخی معاملات بالا می باشد و افراد، پول نقد به مقدار زیاد ندارند و همچنین؛ کارت به کارت هم، سقف محدودی دارد، معمولا از چک برای پرداخت معامله اقدام می کنند. روش هایی هم برای اجاره و رهن پرداخت می شود؛ معمولا با چک عادی انجام می شود، صاحب حساب چکی که در آن مبلغ نوشته شده است را به صاحب ملک می دهد و چک به نام صاحب ملک به صورت وجه حامل نوشته می شود.
لازم است بدانید که اگر چک های عادی پاس نشوند، خطراتی را به همراه دارد. اما افرادی که به یکدیگر اعتماد دارند چک می دهند.
چک بانکی تضمین شده
به این چک ها چک رمز دار هم می گویند. و به این معناست که بانک پرداخت شدن آن را تضمین می کند و حکم پول نقد را دارد و شخص، هر وقت که بخواهد می تواند چک را تبدیل به پول نماید. یکی از ایرادات این چک ها این است که اگر مفقود شود و به دست شخص دیگری بیفتد، می تواند آن را نقد کند. در مقابل، از مزایای این چک این است که اگر صاحب چک فوت یا ورشکسته شود، باز هم طرف مقابل می تواند پول خود را دریافت نماید.
به صورت کارت به کارت
عملیات کارت به کارت، معمولا در پرداخت مبایعه نامه انجام می شود، چون مبلغ فروش ملک، بالاتر از سقف کارت به کارت است. این روش خیلی معتبر نیست. زیرا از طریق کد رهگیری استعلام از بانک مبدأ و مقصد امکانپذیر است.
چک بین بانکی تضمین شده
این نوع پرداخت دارای امنیت بالایی است. این چک، مانند چک تضمین شده می باشد. اما تفاوتی که دارد این است که این نوع چک به نام طرف معامله و به شماره حساب شخص با استفاده از رمز صادر می شود. این بدان معنا است که فقط خود آن شخص می تواند پول را دریافت نماید. ولی دریافت پول به صورت نقدی امکانپذیر نمی باشد و فقط به حساب شخص واریز می شود. این روش در بین فروشندگان محبوب و مرسوم نیست. زیرا مشکلاتی را برای آن ها ایجاد می کند. برای مثال: اگر معامله به هم بخورد، خریدار باید به بانک مراجعه و چک را به حساب بخواباند و بعد از آن مبلغ را به فروشنده برگرداند.
دستگاه کارتخوان( دستگاه POZ)
در این روش، اگر فروشنده و خریدار به مشاور املاک اطمینان داشته باشند، می توانند او را به عنوان ضامن در نظر بگیرند. معمولا هم، مبلغ بیعانه یا مابقی مبلغ در هنگام انتقال سند را از طریق دستگاه کارتخوان پرداخت می کنند. مشاور املاک موظف به برگرداندن مبلغ به فروشنده است.
